دانشگاه آزاد واحد آباده

موضوع:

براکی تراپی

استاد:

گردآورنده:

شماره دانشجویی:

سال تحصیلی 95-94

 

فهرست مطالب

عنوان صفحه

چکیده. 1

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه. 3

1-2- پیشینه. 4

فصل دوم: دانستنی های موجود در مورد موضوع پژوهش

2-1- سرطان و روش های درمان. 6

2-2- انواع سرطان. 7

2-2-1- پاپیلوما8

2-2-2- کارسینوما8

2-2-3- آدنوم. 9

2-2-4- آدنوکارسینوم. 9

2-3- پیشگیری.. 10

2-4- روش‌های درمان. 10

2-5- نزاری ناشی از سرطان. 12

2-6- آخرین پژوهش‌ها12

2-7- آمارها در ایران. 13

فصل سوم: رادیوتراپی

3-1- تعريف رادیوتراپی.. 17

3-2- ويژگيها و موارد كاربرد رادیوتراپی.. 18

3-3- اهداف راديوتراپي.. 19

3-4- انواع راديوتراپي.. 19

3-4-1- رادیوتراپی خارجی (تله تراپی)20

3-4-2- رادیوتراپی تطبیقی سه بعدی.. 20

3-4-3- IMRT) Therapy Intensity-Modulated Radiation )20

3-4-4- رادیوتراپی داخلی (براکی تراپی)21

3-4-5- رادیوتراپی حین جراحی.. 22

3-4-6- رادیوتراپی سیستمیک.... 22

3-5- دستگاههاي راديوتراپي.. 22

3-5-1- دستگاههاي درمان سطحي.. 22

3-5-2- دستگاههاي درمان نيمه عمقي.. 23

3-5-3- دستگاههاي مگا ولتاژ. 23

3-5-4- دستگاه كبالت تراپي.. 23

3-5-5- دستگاههاي شتابدهندهي خطيLINAC.. 24

3-5-6- سيكلوترونها25

3-5-7- گاما نایف (چاقوی گاما)25

3-5-8- سایبر نایف... 26

3-6- مراحل رادیوتراپی.. 27

3-6-1- بی حرکت کردن بیمار. 27

3-6-2- تصویریابی و مکانیابی تومور. 28

3-6-3- طراحی درمان. 29

3-6-4- استقرار بیمار. 30

3-6-5- درمان. 30

 

 

فصل چهارم: براکی تراپی

4-1- تعریف... 32

4-2- انواع براکی تراپی.. 33

4-2-1- کاشت هایی با درصد دز پایین (LDR)33

4-2-2- کاشت هایی با درصد دز بالا(HDR)33

4-2-3- کاشت های ثابت... 33

4-3- نکات ایمنی وقابل رعایت برای پرتوهای با دز بالا شامل.. 34

4-4- موارد قابل توجه پس ازبیرون کشیدن کاتتر در درمان LDR یا HDR. 35

4-5- توزيع دز و عوامل مؤثر در آن. 35

4-6- اندازه گیری تششع دز. 36

4-7- انتقال دز. 36

4-8- منابع انرژی.. 37

4-8-1- منابع انرژی در رادیوتراپی خارجی.. 37

4-8-2- تشعشعات ذره ای (Particle beams )37

4-8-3- درمان با پرتوی پروتون (Proton beam therapy )38

4-8-4- منابع انرژي مورد استفاده در پرتو درماني داخلي.. 38

4-8-5- Stereo tactic radiosurgery & Stereo tactic Rodiotherapy. 38

4-8-6- Stereo tactic Radiotherapy. 39

4-9- احساس افراد حین رادیو تراپی.. 39

4-10- عوارض جانبي پرتو درماني.. 41

4-10-1- خستگي دوران درمان. 41

4-10-2- عوارض پوستي منطقه درمان. 42

4-10-3- ريزش مو. 43

4-10-4- بي اشتهايي.. 43

4-10-5- اثرات پرتو درماني در خون. 45

4-10-6- مسائل مربوط به معده و روده ها45

4-10-6-1- نحوه برخورد با حالت تهوع. 45

4-10-6-2- نحوه برخورد با اسهال. 46

4-10-7- اثرات پرتو درماني بر اندامهاي جنسی.. 46

4-10-7-1- اثرات پرتو درماني به قدرت باروري.. 47

4-10-7-2- ارتباط جنسی.. 47

4-10-8- عوارض پرتو درماني در درمانهاي سر و گردن. 47

4-10-9- عوارض رادیوتراپی در حین درمان سرطان سینه. 48

4-11- تفاوت بين راديوتراپي خارجي، راديوتراپي داخلي (براكي تراپي) و راديوتراپي سيستميك.... 50

4-12- مقایسه ای بین پرتودرمانی و عمل جراحی در یک مورد خاص.... 50

4-13- پرتودرمانی نوین.. 51

4-14- شيوه هاي جديد راديوتراپي.. 52

فصل پنجم: پرسش و پاسخ

5-1- پرسش و پاسخ عمومی.. 55

5-2- پرسش و پاسخ براکی تراپی.. 61

منابع. 64

چکیده

براکی تراپی یک نوع درمان با اشعه است که برای معالجه سرطان به کار می رود. در براکی تراپی از یک نوع انرژی به نام تابش یونیزان برای کشتن سلول های سرطانی وکوچک کردن تومور استفاده می شود.

برخلاف درمان با تابش خارجی(EBT) که در آن منبع تابش اشعه ایکس پر انرژی، که در بیرون از بدن بیمار قرار می گیرد، براکی تراپی مستلزم قرار گیری مواد رادیواکتیو مستقیماً داخل تومور ویا در مجاور آن است.

براکی تراپی که همچنین درمان تابش اشعه داخلی نیز نامیده می شود، به منظور تابش بیشتر اشعه برای درمان و معالجه نواحی کوچکتر تومور در زمان کمتر، در مقایسه با نوع درمان خارجی،توسط پزشک مورد استفاده قرار می گیرد.

 

 

 

 

 

فصل اول

کلیات تحقیق

 

 

1-1- مقدمه

پرتودرمانی یکی از راه‌های درمان سرطان است که به تنهایی یا به همراه دیگر شیوه‌های درمان برای بیمار تجویز می‌شود.در تمام بیماران مبتلا به سرطان، کیفیت زندگی نقش مهمی را ایفا می کند. دلیل آن این است که آنها بعد از انجام رادیو تراپی ممکن است دچار ناتوانی هایی از جمله مشکلات بلعیدن، گفتار و شنوایی شوند. رادیوتراپی سرو گردن سبب می شود سیستم شنوایی دز بالایی از تشعشع را دریافت کند. این امر ممکن است باعث صدمات و عوارض در این ناحیه شود که بسته به محل رخ دادن آسیب (گوش داخلی،گوش میانی،گوش بیرونی)، عوارض ایجاد شده متفاوت است. به همین دلیل محافظت از سیستم شنوایی در این بیماران تا حد امکان امری ضروری است. مطالعات رادیوبیولوژیک تجربی بر روی کاهش شنوایی حسی- عصبی (SNHL) ناشی از تشعشع پراکنده بوده و قدمت آن به سال 1930بر می گردد. بطور کلی وقتی که برای درمان بیماران مبتلا به سرطان های سر و گردن رادیوتراپی درنظر گرفته می شود، توانایی حفظ شنوایی نگران کننده است بخصوص وقتی که سطح شنوایی قبل از درمان آنها خوب است. با توجه به عواقب ناگوار ناشی از کم شنوایی، تشخیص به موقع نقص شنوایی به منظور ارائه سریع خدمات درمانی و توانبخشی ودر نتیجه کاهش اثرات تخریبی ناشی از کم شنوایی بسیار حائز اهمیت می باشد. هرگونه کاهش شنوایی می تواند باعث اختلال در دریافت و بیان گفتار شود و مشکلاتی را در روند زندگی فردی و اجتماعی به همراه داشته باشد. معمولا افرادی که مبتلا به کاهش شنوایی هستند، به دلیل دریافت ناقص یا عدم دریافت گفتار به مرور دچار ناتوانی در ارتباط شده و بعد از مدتی مشکلاتی نظیر انزوا طلبی و گوشه گیری، اختلالات شخصیتی و عاطفی را بروز می دهند. بنابراین شناخت وپیشگیری از ایجاد عوامل موثر برکاهش شنوایی و شناسایی راهبردهای کاهش میزان آسیب در بیمارانی که رادیوتراپی سرو گردن میکنند مهم و ضروری است.

 

 

1-2- پیشینه

از زمان اولین ویرایش این دایره معارف، رشته رادیوتراپی انکولوژی تغییرات چشمگیری را پشت سر گذاشته‌است. در آن زمان متخصصین رادیوتراپی انکولوژی برای برنامه ریزی و درمان بیماران با استفاده از آنچه روش دو بعدی (2D) نامیده می‌شد، آموزش دیده بودند. این روش تاکید داشت بر استفاده از یک شبیه ساز مرسوم اشعه ایکس برای طراحی پرتال‌های پرتویی که بر اساس تکنیک‌های ترکیب اشعه‌ای استاندارد و استفاده از بوکمارک‌های استخوانی تجسم شده بر روی صفحه رادیوگرافی، هستند. این روش در حالی که هنوز توسط برخی کلینیک‌ها استفاده می‌شود به طور گسترده با یک روش سه بعدی(3D) در کلینیکهای پرتو درمانی مدرن جایگزین شده‌است. با معرفی سیستم‌های برنامه ریزی درمان 3D تجاری در اوایل دهه ۱۹۹۰ این روش امکان پذیر شد. در مقابل روش 2D، برنامه ریزی درمان 3D بر یک روش شبیه سازی مجازی بر پایه تصویر برای تعیین حجم تومور و اعضای مهم در خطر برای بیمار خاص تاکید دارد. این فرایند 3D جدید برای متخصصین رادیوتراپی انکولوژی جهت تشخیص حجم و اعضای هدف را که در خطر هستند، با دقتی بسیار بالا تر از قبل، تقاضاهای جدیدی را ایجاد کرد. و همچنین برای متخصصین فیزیک پزشکی برای فراهم کردن فرایندهای با کیفیت مطمئن(QA) و موثر برای اطمینان بخشیدن به استفاده ایمن از این برنامه ریزی جدید بر اساس تصویر و روش کنترل درمان کامپیوتری.

مشخص نیست که چه کسی برای نخستین مرتبه در تاریخ از پرتوهای یونیزان برای مقاصد درمانی استفاده کرد، اما یکی از اولین کوششهای اینچنینی متعلق به سال ۱۸۹۶ است که ویکتور دسپنبطور ناموفقی سعی در درمان سرطان معده با پرتوهای ایکس نمود. در آن زمان پرتوها دارای انرژی کافی نبودند و لذا پرتودرمانی را فقط برای غده‌های سطوحی امکان پذیر می‌نمودند. این وضعیت البته با ابداع تجهیزات ویژه ۲۰۰ کیلوولتی در سال ۱۹۲۲ میلادی دچار دگرگونی شد. در همان سال، یک جراح اتریشی بنام لئوپولد فرویند چگونگی درمان یک خال گوشتی توسط پرتوهای اشعه ایکس را برای نخستین بار به انجمن پزشکی وین نشان داد.